مرکز راه شیری

راه شیری در نور فروسرخ- عکس از تلسکوپ فضایی اسپیتزر
برای مشاهده در سایز اصلی روی عکس کلیک کنید.

مرکز راه شیری یک جای زیبا و هیجان انگیز است. همانند بسیاری از کهکشان های دیگر، راه شیری ما در مرکز خود یک سیاهچاله پرجرم دارد که قوس A نامیده می شود. قوس A که اختصارا Sgr A* هم نامیده میشود همیشه در تلاش است تا هر چیزی که در نزدیکی اش باشد را ببلعد. آن منطقه یک جای خوب برای شکل گیری ستارگان جدید است.

 یک سیاهچاله با چنین رد پای گرانشی تلاش می کند تا هر چه که در دسترسش باشد را در خود بکشد. این مقدار از گرانش می تواند مقدار زیادی از ماده را در یک دیسک بزرگ و گرم جذب سیاهچاله کند. این دیسک بزرگ که قرص برافزایشی نامیده می شود، بر اثر اصطکاک گاز و غبار گرم شده و از خود نور فروسرخ ساطع می کند. با نگاهی به مرکز راه شیری متوجه نور مرئی چندانی نخواهیم شد، اما تلسکوپ های رادیویی، فروسرخ و پروتوی ایکس به ما نشان می دهند که سیاهچاله ای در آنجا کمین کرده است.

از منظومه شمسی تا مرکز کهکشان 26000 سال نوری فاصله است. قطر Sgr A* هم حدود 22/5 میلیون مایل است؛ و این یعنی سیاهچاله مرکزی می تواند به راحتی در مدار عُطارد جای گیرد. Sgr A* دست کم جرمی معادل بیش از 40,000 برابر جرم خورشید دارد. با این حال تابش رادیویی این سیاهچاله می گوید که Sgr A* کمی بزرگتر است، با شعاعی به اندازه فاصله زمین تا خورشید (150 میلیون کیلومتر) و جرمی بسیار بیشتر از چهار میلارد برابر جرم خورشید.

مرکز کهکشان از دید تلسکوپ پرتوی ایکس چاندرا- در بالا خوشه پنج قلو، در وسط خوشه قوس و در پایین تصویر خوشه GC دیده می شود.

Sgr A* تنها چیزی نیست که در مرکز راه شیری یافت می شود. خوشه های ستاره ای عظیمی مانند قوس، پنج قلو و خوشه ستاره ای GC در اینجا وجود دارد. ستارگان این خوشه ها در بخش پرتوی ایکس طیف بسیار درخشانند، سطح آنها با باد های ستاره ای ساطع شده از همسایگانشان برخورد می کند. خوشه ها با کوبیدن به ابر های گاز مولکولی منجر به انتشار پرتوی ایکس می شوند.